มารู้จักโปรแกรม Scratch กันเถอะ
หน้าตาของโปรแกรม Scratch
โปรแกรม Scratch (อ่านว่า สะ-แครช) เป็นโปรแกรมภาษา ที่ผู้เรียนสามารถสร้างชิ้นงานได้อย่างง่าย
เช่น นิทานที่สามารถโต้ตอบกับผู้อ่านได้ ภาพเคลื่อนไหว เกม ดนตรี และศิลปะ และเมื่อสร้างเป็นชิ้นงานเสร็จ
แล้ว สามารถนาชิ้นงานที่สร้างสรรค์นี้ แสดง และแลกเปลี่ยนความคิดเห็นร่วมกับผู้อื่นบนเว็บไซต์ได้ ทำให้
ผู้เรียนได้เรียนรู้หลักการทางคณิตศาสตร์ และแนวคิดการโปรแกรมไปพร้อมๆ กับการคิดอย่างสร้างสรรค์ มี
เหตุผล เป็นระบบ และเกิดการทางานร่วมกัน
1. ส่วนประกอบหลักของโปรแกรม
หน้าต่างการทำงานของโปรแกรม Scratch มีส่วนประกอบหลักดังนี้
1. แถบเมนู
2. ข้อมูลของเวที หรือตัวละครที่ถูกเลือก
3. กลุ่มบล็อก
4. บล็อกในกลุ่มที่เลือก
5. พื้นที่ทางาน
6. รายการตัวละคร และเวทีที่ใช้ในโปรเจกต์ปัจจุบัน
7. เวที
2. ข้อมูลของเวที หรือตัวละครที่ถูกเลือก
3. กลุ่มบล็อก
4. บล็อกในกลุ่มที่เลือก
5. พื้นที่ทางาน
6. รายการตัวละคร และเวทีที่ใช้ในโปรเจกต์ปัจจุบัน
7. เวที
รายละเอียดของเวที
1. แท็บ Scripts
2. แท็บ Backgrounds
3. แท็บ Sounds
4. สร้างพื้นหลังใหม่ (New Background)
5. พื้นหลังลาดับที่ 1 และ 2
1. แท็บ Scripts
2. แท็บ Backgrounds
3. แท็บ Sounds
4. สร้างพื้นหลังใหม่ (New Background)
5. พื้นหลังลาดับที่ 1 และ 2
การบอกตาแหน่งใดๆ บนเวทีจะบอกโดยใช้ค่า (x, y) โดยค่า x และ y ที่ตาแหน่ง (0, 0) จะอยู่ตรงกลางเวที
2.2 ตัวละคร
ตัวละครแต่ละตัวจะมีข้อมูลแตกต่างกัน โดยสามารถคลิกที่ภาพตัวละครในพื้นที่แสดงรายการตัวละคร เพื่อดูข้อมูลของตัวละครนั้น เช่น ตัวละครปลาทองในโปรเจกต์ Aquarium มีข้อมูลดังตาราง
ตัวละครแต่ละตัวจะมีข้อมูลแตกต่างกัน โดยสามารถคลิกที่ภาพตัวละครในพื้นที่แสดงรายการตัวละคร เพื่อดูข้อมูลของตัวละครนั้น เช่น ตัวละครปลาทองในโปรเจกต์ Aquarium มีข้อมูลดังตาราง
1. ชื่อตัวละคร Creature 6
2. ตำแหน่งบนเวที x: -166 y: 125
3 ทิศทางการเคลื่อนที่ (direction) 104 องศา
4. รูปแบบการหมุน มี 3 ลักษณะ
- หมุนได้รอบทิศทาง
- หันได้เฉพาะซ้ายหรือขวา
- ห้ามหมุน
5. การลากตัวละครในโหมดนำเสนอหรือบนเว็บไซต์
- แม่กุญแจปิด ลากตัวละครไม่ได้
- แม่กุญแจเปิด
2. ตำแหน่งบนเวที x: -166 y: 125
3 ทิศทางการเคลื่อนที่ (direction) 104 องศา
4. รูปแบบการหมุน มี 3 ลักษณะ
- หมุนได้รอบทิศทาง
- หันได้เฉพาะซ้ายหรือขวา
- ห้ามหมุน
5. การลากตัวละครในโหมดนำเสนอหรือบนเว็บไซต์
- แม่กุญแจปิด ลากตัวละครไม่ได้
- แม่กุญแจเปิด
2.2.1 ชื่อตัวละคร
โปรแกรมจะตั้งให้เป็น Sprite 1, 2, 3… ตามลาดับที่สร้างขึ้นโดยอัตโนมัติ ถ้าต้องการเปลี่ยนชื่อตัวละครให้พิมพ์ชื่อใหม่บนแถบชื่อหมายเลข 1.
2.2.2 ชุดตัวละคร
ชุดตัวละคร (Costumes) เป็นลักษณะของตัวละคร ซึ่งสามารถเปลี่ยนแปลงภาพเดิม หรือเพิ่ม หรือเพิ่มภาพใหม่ และอาจเขียนสคริปต์ให้กับตัวละครเปลี่ยนแปลง หรือเคลื่อนไหวในรูปแบบต่างๆ
โปรแกรมจะตั้งให้เป็น Sprite 1, 2, 3… ตามลาดับที่สร้างขึ้นโดยอัตโนมัติ ถ้าต้องการเปลี่ยนชื่อตัวละครให้พิมพ์ชื่อใหม่บนแถบชื่อหมายเลข 1.
2.2.2 ชุดตัวละคร
ชุดตัวละคร (Costumes) เป็นลักษณะของตัวละคร ซึ่งสามารถเปลี่ยนแปลงภาพเดิม หรือเพิ่ม หรือเพิ่มภาพใหม่ และอาจเขียนสคริปต์ให้กับตัวละครเปลี่ยนแปลง หรือเคลื่อนไหวในรูปแบบต่างๆ
รายละเอียดชุดตัวละคร
1. แท็บ Costumes
2. สร้างชุดตัวละครใหม่
3. ชุดตัวละคร ในตัวอย่างเป็น
ชุดของตัวละครชื่อ Creature 1
ชื่อชุด Jellyfish1 มีลักษณะสีขาว
และ Jellyfish2 มีลักษณะโปร่งใส
1. แท็บ Costumes
2. สร้างชุดตัวละครใหม่
3. ชุดตัวละคร ในตัวอย่างเป็น
ชุดของตัวละครชื่อ Creature 1
ชื่อชุด Jellyfish1 มีลักษณะสีขาว
และ Jellyfish2 มีลักษณะโปร่งใส
2.3 สคริปต์
สคริปต์คือชุดคำสั่งสำหรับตัวละครหรือเวที เพื่อสั่งให้ตัวละครหรือเวทีทำงานตามวัตถุประสงค์ที่ต้องการ โดยการเลือกสคริปต์จากกลุ่มบล็อก ซึ่งแบ่งเป็น 8 กลุ่ม ดังนี้
สคริปต์คือชุดคำสั่งสำหรับตัวละครหรือเวที เพื่อสั่งให้ตัวละครหรือเวทีทำงานตามวัตถุประสงค์ที่ต้องการ โดยการเลือกสคริปต์จากกลุ่มบล็อก ซึ่งแบ่งเป็น 8 กลุ่ม ดังนี้
เมื่อคลิกที่กลุ่มบล็อกใด จะปรากฏบล็อกในกลุ่มนั้น บล็อกสำหรับตัวละครและเวทีอาจมีความแตกต่างกันบ้าง เช่น กลุ่มบล็อก Motion ของตัวละครจะมีบล็อกดังรูปด้านซ้าย ส่วนรูป ด้านขวาเป็นของเวทีซึ่งไม่มีบล็อก Motion เนื่องจากเวทีเคลื่อนที่ไม่ได้
สคริปต์หนึ่งๆ ประกอบไปด้วยบล็อกมาเรียงต่อกันเป็นกลุ่ม บางบล็อกสามารถอยู่ข้างในหรือซ้อนอยู่บนบล็อกอื่นได้
ตัวอย่างการเขียนสคริปต์สั่งให้แมงกะพรุนเคลื่อนที่ ก่อนเขียนสคริปต์ต้องเลือกตัวละครก่อน แล้วนาบล็อกที่ต้องการมาเรียงต่อกันในพื้นที่สาหรับเขียนสคริปต์
ตัวอย่างการเขียนสคริปต์สั่งให้แมงกะพรุนเคลื่อนที่ ก่อนเขียนสคริปต์ต้องเลือกตัวละครก่อน แล้วนาบล็อกที่ต้องการมาเรียงต่อกันในพื้นที่สาหรับเขียนสคริปต์